Memories: GULAN SREĆKO


GULAN SREĆKO 

Postoje podvojena mišljenja oko značenja prezimena Gulan.

Po jednom mišljenju porijeklo značenja prezimena Gulan  je turskog porijekla a po drugom latinskog.

Prvi put prezime Gulan se  spominje u Matičnim knjigama Župe Sukošan iz 1688. godine kada se radio popis sukošanskih plemena. U knjigama se prezime Gulan spominje kao pleme koje je izbjeglo iz Galovca nakon Ciparskog rata 1571. godine kad su Osmanlije zaposjele Zadarsko zaleđe.

Drugi put 1709. godine kada se u Župi Sukošan pravio popis obitelji koji mogu biti angažirani za oružje (borbu). Na tom popisu se nalazi Petar Gulan čija obitelj ima četiri člana od kojih su dvoje sposobni za oružje. Iste godine uređivale su se zemljišne knjige prema mletačkom katastru. Prema tim podacima Petar Gulan je u to vrijeme imao 31 pašnjak/oranicu, 3 tovarna konja, 4 vola, 6 krava, 3 teleta i 30 ovaca. Mlečani su zemlju i stoku davali zaslužnim obiteljima. Petar Gulan se među prvima vratio u Galovac nakon zbjega pred Turcima.

Riječ gulan ili gulam za vrijeme Turaka-Osmanlija označavala je punoljetnog zarobljenog muškarca koji su služili u vojsci , uglavnom su stražarili na nekim izvidnicima (uzvisinama) i u osiguranju puteva.

Riječ gulamče – označavala je zarobljene dječake stare od osam do dvanaest godina. Zarobljeni dječaci su služili u vojsci, administraciji ili na dvoru.

Gulan(m)fer preko turskog gulampara pokriva više „zanimanja“ kao što su –  beskućnik, skitnica,  besposličar, probisvijet, spadalo, mangup,  fakin. 

Istog jezičnog postojanja su prezimena : Gula, Gulan, Gulam, Gulin, Gulić, Gulia, ta prezimena su od izvedenice gula što na latinskom jeziku znači grlo odnosno jednjak .

Stanovnici Galovca (Tršci) i okolnih naselja u više navrata su morali pred turcima bježat, mnogi su bili zarobljeni a najveće protjerivanje se desilo za vrijeme Ciparskog rata 1571.-1573. kada Osmanlije zaposjedaju Zadarsko zaleđe. Najveći dio Gulana je izbjeglo u Sukošan a drugi dio prema Lici ( Vrhovina – Babin potok).Protjerani stanovnici počeli su se vraćati u Zadarsko zaleđe nakon Kandijskog rata koji je trajao od 1645.-1669. godine. Prezime Gulan postoji u mnogim državama koje su podpadale pod Osmanlijsko carstvo, kao i u drugim državama Izrael, Poljska, Rusija Amerika. 


Srećko Gulan mag. iur.

Tags